ඡන්ද විමසීම සවස 4.00 ට අවසන් වූ පසු එක් එක් ඡන්ද පොළ භාර ස්ථානාධිපති විසින් පොලිස් ආරක්ෂාව යටතේ රැගෙනවිත් භාර දෙනු ලබන, ලකුණු කරන ලද ඡන්ද පත්‍රිකා අඩංගු ඡන්ද පෙට්ටිය/පෙට්ටි සහ අනෙකුත් මුද්‍රිත කවර ගණන් කිරීමේ ශාලාවේ සේවයේ නියුතු සහකාර තේරීම්භාර නිලධාරින් විසින් භාරගනු ලැබේ. දේශපාලන පක්ෂ/ කණ්ඩායම් වෙත දන්වා ඇති ගණන් කිරීම ආරම්භ කරන වේලාව පසුවී ඡන්ද ගණන් කිරීම ආරම්භ කරනු ලැබේ. ඡන්ද පොළ කලබල සිදුව ඇති බවට වාර්තා වී ඇති මධ්‍යස්ථාන වේ නම් ඒවායේ ඡන්ද ගණන් නොකර නැවත ඡන්ද විමසීමක් පවත්වනු ලැබේ. ඡන්ද ගණන් කරනු ලබන්නේ දිස්ත්‍රික්කයේ ඇති දිස්ත්‍රික් ලේකම් කාර්යාලය (කච්චේරිය), කාර්මික විදුහල, පාසල් ගොඩනැගිලි වැනි රජයේ ගොඩනැගිලි වලදීය. ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ශාලාවකදී සමාන්‍යයෙන් ඡන්ද පොළ 10 ක පමණ ඡන්ද පෙට්ටි වල ඇති ඡන්ද (ඡන්ද 10,000 – 12,000 ක්) ගණන් කරනු ලැබේ.
ඡන්ද ගණන් කිරීම භාරව කටයුතු කරන්නේ සහකාර තේරීම්භාර නිලධාරියකු (රාජ්‍ය සේවයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ මාණ්ඩලික නිලධාරියෙකු ) විසිනි. ඔහුට සහය වීම සඳහා තවත් සහකාර තේරීම්භාර නිලධාරින් 8 දෙනෙකු පමණද, ගණන් කිරීමේ කටයුතු සඳහා තවත් නිලධාරින් 40 ක් පමණ එක් ඡන්ද ගණන් කරන ස්ථානයකට යොදවනු ලැබේ. ඡන්ද ගණන් කිරීම නිරීක්ෂණය සඳහා තරඟ කරන දේශපාලන පක්ෂ සහ ස්වාධීන කණ්ඩායම් වලට නියෝජිතයින් පස් දෙනා බැගින් පත් කිරීමට අවසර ඇත. තැපැල් ඡන්ද ගණන් කිරීමේ ස්ථානයට පත් කළ හැක්කේ නියෝජිතයින් දෙදෙනෙකු පමණි.
ඡන්ද ගණන් කිරීම ප්‍රධාන අදියර තුනකින් සිදු කරනු ලබයි.
පළමු වැනි අදියර
ඡන්ද පොළ වලින් ලැබී ඇති ඡන්ද පෙට්ටි වෙන වෙනම එකින් එක විවෘත කර, එක් එක් පෙට්ටියේ අඩංගුව තිබූ ඡන්ද පත්‍රිකා සංඛ්‍යාව ගණන් කර සටහන් කර ගනු ලබයි. එසේ ගණන් කළ ඡන්ද පත්‍රිකා ශාලාවේ තබා ඇති ධාරකයක බහා විටින් විට එහි අඩංගු පත්‍රිකා මිශ්‍ර කරනු ලැබේ. පෙට්ට් සියල්ලම විවෘත කර ගණන් කිරීමෙන් පසු පළමු වැනි පියවර අවසන් වේ.
දෙවන අදියර
දෙවන අදියරේ 1 වන උප අදියර යටතේ ධාරකයේ ඇති ඡන්ද පත්‍රිකා ගණන් ගන්නා නිලධාරින් අසුන් ගෙන සිටින මේසය මතට ගෙනවිත්, සියළුම නිලධාරින් විසින් එක් එක් පක්ෂය සහ කණ්ඩායමේ ඡන්ද ලකුණු අනුව වෙන් කරමින්, ඒ ඒ පක්ෂය / කණ්ඩායම වෙනුවෙන් තබා ඇති බඳුන් වල බහාලනු ලැබේ.
දෙවන අදියරේ 2වන උප අදියර යටතේ ගණන් කිරීමේ මේසය කොටස් 5කට බෙදා, ඒ ඒ පක්ෂ / කණ්ඩායම් අනුව වෙන්කළ ඡන්ද පත්‍රිකා බඳුන් වෙන වෙනම ගෙන මෙසේ වෙන් කරනු ලබන ඡන්ද පත්‍රිකා ඊළඟට සිටින නිලධාරි කණ්ඩායම විසින් නැවත තේරීමත්, ඉන්පසුව ඊළඟ කණ්ඩායම විසින් ගණන් කරමින්, 50 මිටි සකස් කරයි. එසේ මිටි වලට බඳින ලද එක් එක් මිටියේ ඇති සංඛ්‍යාව , ලකුණ ආදිය හරි වැරදි බලමින් නැවත හරි වැරදි බලමින්, ඉන්පසු එක් එක් පක්ෂයට/ කණ්ඩායමට ලැබී ඇති ඡන්ද සංඛ්‍යාව ගණන් කර ප්‍රතිඵලය ලබා ගනු ලැබේ. නැවත ගණන් කිරීමක් අවශ්‍ය බව ගණන් කිරීමේ ශාලාවේ සිටින පක්ෂ නියෝජිතයන් ඉල්ලීමක් කළහොත් නැවත ගණන් කිරීම් දෙකකට ඉඩ ඇත.
තුන්වන අදියර
මෙම අවස්ථාවේදී එක් එක් පක්ෂය / කණ්ඩායම, ලබා ගත් ඡන්ද සංඛ්‍යාව අඩංගු ඡන්ද පත්‍රිකා වෙන වෙනම ගෙන ඒවායේ මනාප/ මනාප 2 සහ මනාප 3 ලෙස සලකුණු කර ඇති මනාප නියමිත සැසඳුම් පත්‍ර වල(Tally Sheets) ආකෘති මත සටහන් කරගනු ලැබේ. එසේ මනාප සලකුණු කිරීමෙන් පසුව සාරාංශ පත්‍ර(Summary Sheets) දෙකක් සකස් කර, සියළුම අපේක්ෂකයන් ලබා ගත් මනාප සංඛ්‍යාව සලකුණු කිරීමෙන් පසු ඡන්ද ගණන් කිරීම අවසන් වේ.
එක් එක් පක්ෂය/කණ්ඩායම ලබාගත් ඡන්ද සංඛ්‍යාව සහ එක් එක් අපේක්ෂකයා ලබා ගත් මනාප සංඛ්‍යාවත් වාර්තා දෙකක් ලෙසින් දිස්ත්‍රික් තේරීම්භාර නිලධාරින් ප්‍රධානත්වයෙන් පිහිටුවා ඇති ප්‍රතිඵල ප්‍රකාශ කිරීමේ ස්ථානයට භාර දෙනු ලැබේ.
ප්‍රතිඵල නිකුත් කිරීම
ප්‍රතිඵල වගුගත කිරීම හා ප්‍රකාශ කිරීමේ මධ්‍යස්ථානයට සියළුම ඡන්ද ගණන් කරන මධ්‍යස්ථාන වලින් ගණන් කිරීමේ වාර්තා ලැබුණු පසු පළමුව එක් එක් පක්ෂය සහ කණ්ඩායම විසින් ලබා ගෙන ඇති ඡන්ද සංඛ්‍යාව ගණනය කර ඔවුන් ලබා ගෙන ඇති ඡන්ද සංඛ්‍යා අනුපාතය අනුව ලැබෙන මන්ත්‍රී/ සභික සංඛ්‍යාව තීරණය කර ප්‍රකාශයට පත් කරයි. ඊළඟ මනාප සංඛ්‍යාව ගණන් කර, එක් එක් අපේක්ෂකයා ලබා ගෙන ඇති මනාප සංඛ්‍යාව සකස් කර , ඔවුන් ලබා ගත් මනාප සංඛ්‍යාව අනුව එක් එක් පක්ෂයේ / කණ්ඩායමේ පත්වන මන්ත්‍රී / සභිකයින්ගේ නම් ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලැබේ
